حضور کشور عزیزمان در فضا و پرتاب موفقیت آمیز ماهواره ایرانی امید توسط
ماهواره بر ایرانی سفیر
خبر بهت آوری بود که در پانزدهم بهمن 1387 منتشر
گردید. به گزارش گروه دفاع و امنیت مشرق، البته
برخی خبرگزاری ها و رسانه های غربی با غیر بومی نشان دادن این فناوری و
انتساب آن به تکنولوژی چین، روسیه و کره شمالی سعی در کمرنگ نشان دادن این
رخداد داشتند، اما حقیقت این بود که علیرغم میل همه بدخواهان، این تکنولوژی
در دست ایران بود.
ایران پیش از این نیز در فضا حاضر شده بود اما تفاوت
این ماهواره که درواقع حضور ایران را در این عرصه علمی نشان داد در بومی
بودن تکنولوژی استقرار آن در فضاست زیرا ماهواره پیشین توسط روسیه در مدار
قرار گرفته بود.
از افریت افتخارات میهن خود را ببینید !
پرتاب ماهواره امید از همان ابتدا با واکنش های صریح
کشورهای غربی روبرو شد، واکنش هایی که پس از پرتاب سینا-1 دیده نشده بود.
همین موضوع نشان دهنده اهمیت ماهواره امید و پرتاب بومی آن است.
ایران
اولین کشورمنطقه و از اندک تعداد کشورهای جهان بود که به فناوری فاخر و
بسیار پیچیده و دقیق و ظریف پرتاب ماهواره، و سامانه های فوق العاده حساس و
پیچیده پرتاب، راهبری و استقرار آن در مدار کره زمین آن هم به صورت کاملا
بومی دست یافت. ماهواره ملی امید بوسیله ماهواره بر سفیر-2 که در کشورمان
طراحی و ساخته شد، درمدار زمین قرار گرفت که فناوری پیچیده این صنعت در
ایران را نیز کامل کرد.
این پروژه از پانزدهم اسفند ماه سال 1384 آغاز گردید و طی 2 سال آماده انجام تستهای مشترک شد.
امید،
اولین ماهواره ای است که تمام قطعات در صنایع فضایی کشور ساخته شد.
ماهواره امید 3 فوریه 2009 میلادی 15 بهمن 1387 مدار زمین قرار گرفت و در 5
اردیبهشت 1388 با جو غلیظ مناطق غربی آمریکای جنوبی و اقیانوس آرام برخورد
کرد و به عمر 82 روزهٔ خود که حدود 30 روز بیش تر از پیش بینی طراحان آن
بود، پایان داد.
طراحی سامانهای ماهواره امید با توجه به شرایط و
امکانات داخلی طی سه ماه نهایی گردید و پس از آن طراحی اولیه زیرسامانههای
ماهواره با هدف تعیین مشخصات کلیدی و تفصیلی هر کدام آغاز گردید.
هدف از
این مرحله (طراحی زیرسامانهها) رسیدن به مرحله ساخت نمونههای آزمایشگاهی
هر یک از زیرسامانهها بود تا بتوان طراحی انجام شده را بصورت آزمایشگاهی
مورد ارزیابی قرار داد.
کلیه مشخصات طراحی در مراحل بعدی پروژه و توسط آزمایشهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت و اصلاحات مورد نیاز در طراحی اعمال گردید.
در
مرحله ساخت نمونه آزمایشگاهی، کلیه اشکالات و اصلاحات عملکردی ناشی از
طراحی اولیه مشخص و مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به آخرین اصلاحات بدست
آمده، مرحله ساخت نمونه مهندسی ماهواره آغاز گردید.
هدف در این مرحله، دستیابی به یک نمونه کامل ماهواره از لحاظ مشخصات فیزیکی و عملکردی بوده است.
با
توجه به عدم تجربه قبلی کشور در خصوص انجام تستهای مورد نیاز یک محصول
فضایی، تلاشهای ارزشمندی در خصوص شناسایی و یا تجهیز امکانات داخلی برای
انجام چنین تستهایی صورت پذیرفت.
تست نمونه مهندسی ماهواره توانست شرایط کار را برای ساخت نمونه پروازی هموار سازد.
تستهایی
که برای نمونه پروازی ماهواره در نظر گرفته شده بود، مطابق استانداردهای
معتبر فضایی و با توجه به شرایط داخلی کشور تنظیم شده بود.
خوشبختانه
تمهیداتی که در طراحی برای تحمل شرایط محیطی شامل لرزههای ناشی از موشک
حامل، تغییرات دمایی بسیار زیاد در مدار زمین و شرایط خلأ، اندیشیده شده
بود با انجام موفق تستهای محیطی اثبات گردید و بدین ترتیب اولین ماهواره
بومی جمهوری اسلامی ایران آماده پرتاب گردید.
کشورهای خارجی با در
اختیار قرار ندادن اطلاعات لازم، سعی در جلوگیری از رسیدن ایران به فناوری
بومی پرتاب حامل ها و قرار دادن ماهواره ها در مدار داشتند. در همین راستا،
روسیه برای تبدیل نشدن ایران به رقیب خود در بازار پرمنفعت فضا، و عدم
تقویت توان نظامی و امنیتی کشور، در فناوری پرتابگرها به ایران کمک نکرد و
حتی از پرتاب ماهواره مصباح و زهره خودداری نمود.
اما پیش از اقدام به
قرار دادن ماهواره در مدار، پرتاب راکت «کاوشگر یک» انجام شد که در ارتفاع
پایین، وظیفه شناسایی محیط پروازی ماهوارهها را قبل از پرتاب برعهده دارد.
پرتاب راکت های کاوشگر، اولین و مهمترین گام در مقدمات لازم برای پرتاب
ماهواره به فضا است و با این راکتها شناسایی محیط پروازی ماهوارهها قبل از
پرتاب انجام میپذیرد.
ساخت یک مرکز ویژه برای پرتاب ماهواره و ایستگاه
ثابت کنترل و نیز سامانه های سیار ردیابی و برقراری ارتباط با آن نیز از
فعالیت هایی بود که پیش از پرتاب ماهواره بومی انجام شد. ایستگاه هدایت و
کنترل ماهواره در مدار ارتفاع پایین، وظیفه تعیین موقعیت ماهواره در مدار
را بر عهده داشته و ارتباط رادیویی با ماهواره برقرار میکند و فرمانهای
کنترلی را به ماهواره ارسال نموده و پاسخ آن را دریافت مینماید.
کشورهای
آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، انگلستان، هند، ژاپن ، کره شمالی، برزیل و
رژیم صهیونیستی دارای فناوری طراحی، ساخت و پرتاب ماهواره هستند اما پیش از
ایران، شوروی در سال 1957، ایالات متحده آمریکا در 1958، فرانسه در1965،
ژاپن 1970، چین 1970، بریتانیا 1971، هند 1980 و رژیم اشغالگر قدس در 1988
مستقلاً موفق به پرتاب ماهواره شده بودند و سایر کشورها به کمک این کشورها
اقدام به قراردادن ماهواره های خود در فضا می نمودند.